سیستم کنترل فشار تایر (Tire Pressure Monitoring System) [1]
[2]
سیستم کنترل فشار تایر ابزاری است که به وسیله آن راننده خودرو می تواند از میزان فشار داخل تایرهای خودرو و گاهی از دمای تایرها آگاه شود. فشار و دمای بیش از اندازه کم یا زیاد تایرها می تواند خطرات احتمالی به همراه داشته باشد. این سیستم با کمک حسگرهای تعبیه شده در داخل تایر و فرستادن اظلاعات از طریق سیگنال های رادیویی به واحد کنترل مرکزی خودرو عمل می کند و در صورت نیاز با استفاده از هشدارهای صوتی و تصویری راننده را از خطرات احتمالی آگاه می کند. در ادامه به انواع این سیستم های کنترل فشار تایر و نیز اهمیت وجود آن ها در خودرو اشاره ای کوتاه خواهیم داشت.
اهمیت سیستم
[3]
امروزه تعداد بالایی از سوانح جاده ای به دلیل وجود اشکال در تایرهای خودرو رخ می دهد، سوانحی که درصد بالایی از آن ها منجر به مصدومیت یا مرگ سرنشینان اتومبیل می شود. افزودن سیستم کنترل فشار تایر می تواند تعداد این تصادفات را به میزان بالایی کاهش دهد. طبق برآورد سازمان کنترل ترافیک ایالات متحده آمریکا، سالیانه 533 حادثه ناگوار و منجر به مرگ در تصادفات جاده ای به علت مشکل تایرها رخ می دهد. قطعاً اضافه شدن این سیستم به تمامی خودروها از تعداد تلفات و مجروحین حوادث رانندگی می کاهد.
[4]
اهمیت وجود این سیستم زمانی مشخص می شود که بدانیم، سالیانه حداقل 40 درصد از صاحبان خودرو، فشار تایرها را یک بار هم چک نمی کنند، بنابراین احتمالاً 40 درصد از خودروهایی که در جاده ها در حال حرکت هستند، فشار تایر مناسبی ندارند و مستعد بروز حادثه ای ناگوار هستند. یکی دیگر از دلایل اهمیت وجود این سیستم، افت فشار تایر است که موجب افزایش مصرف سوخت و کاهش عمر تایر می شود. فشار کم باعث مصرف بیش تر 20 میلیون لیتر سوخت در سال می شود که در نتیجه آن، 2 میلیون تن دی اکسیدکربن وارد جو خواهد شد. همچنین سالانه 200 میلیون به تعداد ضایعات تایر افزوده می شود. این ها دلایلی است که قانون استفاده از سیستم کنترل فشار تایرها در برخی از کشورها مانند ایالات متحده امریکا به تصویب رسیده است.
انواع سیستم هشدار دهنده فشار تایر
[5]
1. غیرمستقیم (INDIRECT)
در این سیستم از سرعت گردش چرخ ها و سیگنال های ارسالی حسگر سرعت هر چرخ برای هشدار به راننده استفاده می شود. وقتی یک تایر نسبت به تایر دیگر کم فشار تر باشد قطر آن کوچک تر شده و به همین علت برای طی مسافتی معین باید دور بیش تری بزند. بنابراین سرعت گردش آن نسبت به تایر پرفشار بیش تر خواهد بود. سیستم کنترل غیر مستقیم فشار تایر نیز با استفاده از همین اصل وقتی سرعت یک چرخ از چرخ ها دیگر بیش تر باشد، آن را به عنوان تایر کم فشار نمایش می دهد. نقطه ضعف سیستم کنترل غیرمستقیم این است که می تواند کم فشار بودن حداکثر 3 چرخ را هشدار دهد! یعنی از آن جایی که اساس عملکرد آن مقایسه سرعت چرخ ها است، وقتی که هر چهار چرخ کم فشار باشند، نمی تواند آن ها به عنوان تایرهای کم فشار نمایش دهد.
2. مستقیم (direct)
در این نوع بر خلاف سیستم غیرمستقیم از حسگرهایی استفاده می شود که مستقیما در داخل تایر قرار داده شده اند، حسگرهایی که میزان فشار درون تایر و نیز دمای آن را اندازه می کنند. این حسگرها سیگنال های مربوط به اطلاعات میزان فشار و دما را به وسیله امواج رادیویی به چراغ های هشدار دهنده در جلوی راننده انتقال می دهند. در گذشته حسگرهای تعبیه شده در داخل تایر برای عمل کرد نیازمند باطری بودند، ولی امروزه مهندسین حسگرهایی را تولید کرده اند که بدون نیاز به باطری به کار خود ادامه می دهند و نیازی به باطری ندارند. در فیلم (دانلود [6]) ترجمه و زیرنویس شده زیر در مجموعه 1Car [7]، می توانید نحوه عملکرد سیستم کنترل فشار تایر را مشاهده کنید.
حال باید دید استفاده از چنین سیستم هایی که برای رانندگی هر چه ایمن تر ساخته می شوند، تا چه حدی در کاهش تصادفات و سوانح رانندگی تاثیر دارند؟ کدام یک نقش مهم تری در کاهش تلفات و مجروحان دارد، تمرکز رانندگان، تولید خودروهایی با سیستم های ایمنی و یا سخت گیری های پلیس راهنمایی و رانندگی کشور؟